BUNDAN 102 YIL ÖNCE YİNE TERÖR VARDI.

Londradaki terör eylemlerinin ardından gözler bu eylemi "islam adına"! yapan kişilere çevrildi. bundan 102 yıl önceki yaşanan hadiseyi hatırlayalım isterseniz.

1902 sonbaharında Selanik limanlarından Marsilya’ya hareket edecek olan özel bir şirkete* ait 2 direkli vapurun, hareket esnasında bir Bulgar** tarafından yakılması dikkatleri bu noktaya yoğunlaştırmıştı. Bugün teröristin kimliğinde "müslüman!" yazıyordu, ogün ise "hıristiyan!". Söz konusu hadise Selanik Vak’asının başlangıcıydı 28 nisan 1903. O gün Selanik’te Vardar yönündeki köprünün gaz ve su boruları tarafına konulan bir dinamit patlamış, böylece şehre giden gaz ve su aniden kesilmişti.[1] Aynı anda bir tren raydan çıkmış Bank-ı Osmâni’de[2] yangın başlamış ve patlamanın etkisiyle de bankanın hemen yanında bulunan Vegelklub yerle bir olmuştu.
İki eğlence yerine atılan dinamitin patlaması neticesi bir Rum garson da can vermişti. Kentin Alman sakinlerinden çoğu hayatlarını kaybederken Frenk mahallesinde el bombası ve molotof kokteyl atan anarşistler ortalığı birbirine katmışlardı. Müslüman halk ise kırsalda gelişen bu olaylar karşısında öfkesini tutamamış kentteki Slav azınlığı linç girişiminde bulunmuştu. Ardından sıkı yönetim ilan edildi. 60 kişinin hayatını kaybettiği olaylarda yüzlerce yaralı vardı. 1903 yilindaki olayda yikilan Osmanli Bankasi kaynak: www.obarchive.com

Dikkati çeken husus saldırıların büyük devletlerin şirketlerine karşı yapılmış olmasıydı. Bundaki amaçsa açıktı. Büyük devletlerin dikkatini "Makedonya sorunu"na çekmek.[3] Olayların arkasındaki örgütse "Gemici" isimli anarşist eylemleri savunan ve VMRO'ya bağlı bir örgüttü .[4] Makedonya'nın kurtuluşu için çalışıyordu. Nitekim girişim zâhiren başarıya ulaşmış Selanik vakasının hemen ardından Selanik limanına üç kıta Avusturya zırhlısı demirlemişti.[5] ama aslında avrupalı devletlerin makedonyanın bağımsızlığı için çalışan bu örgütlere karşı bakışı değişmişti.

* Bu şirketler Fransız şirketleriydi. Geminin ismi de Guadalquivir idi bkz: Glenny; age,s.181
** Pavel Shatov isimli bir gençti. Shatev VMRO ya bağlı Gemici Anarşist gurubunun üyelerinden di bkz, Misha Glenny; Balkanlar 1804-1999, Sabah Kitapları, çev: Mehmet Harmancı, ist.2000,s.181
[1] Selânikli Şemseddin;Makedonya (Tarihçe-İ Devri İnkılab), Ertin Asadoryan Matbaası, İst. 1234 , s.16-17
[2] Bank-ı Osmâninin (Osmanlı Bankası) bulunduğu yere yakın bir yerden dükkan kiralanarak bodrum katından açılan bir hufreden Bank-ı Osmaniye doğru ilerlenmiş, sokağın ortasında kolombodan geçen lağım bu hufrenin ilerlemesine mani olmuş ise de oda jargon ve sâir ile kapatılarak hufre devam olunmuştu. Altı yedi ay Bulgar mektebi talebelerinden bir iki kişi tarafından devam edilen bu ameliyat bankaya büyük bir lağım yapmaya muvaffak olunmuş ve ameliyatın teçhili için hava körüğü portatif kazma , kova, ve sâir levâzım dükkana nakil olunmuş ve bu hufreden çıkarılan topraklar kese kağıtları vasıtasıyla gündüz müşterileri de eşkıya olan adamları tarafından hârice çıkarılmıştır. Elektrik pilleri kullanılmış. Tünel kazarken bataryaları da dükkana konulmuştur. Dinamit yerleştirilmiş lakin dinamit pillerinin bozulması, patlamayı engellemiş yalnız yangın çıkmıştır. Geniş bilgi için bkz. Selânikli Şemseddin; age s. 34-36
[3] Misha Glenny; age, s.181
[4] Gül Tokay; “Osmanlı Bulgaristan İlişkileri 1878-1908” Osmanlı, C. 2 Yeni Türkiye Yay, Ank. 1999, s.323
[5] Selânikli Şemseddin; age, s.34-35-36
[6] The New York Times, July 7, 1902